Các nhà khoa học tại Đại học Y Nam Kinh (Trung Quốc) đã phát
triển thành công tinh trùng nhân tạo có khả năng thụ tinh như tinh
trùng thật nhờ phương pháp tế bào gốc. Đội ngũ nghiên cứu đã thử nghiệm việc
thụ tinh cho những con chuột bằng loại tinh trùng đặc biệt này, kết quả là họ
đã thành công đúng như dự kiến.
Thực tế, những tế bào
tinh trùng nhân tạo trong phòng thí nghiệm đầu tiên đã được tạo ra 3 chuyên gia
sinh học của đại học Cornell (Icatha, New York) vào năm 2014, nhưng các tế bào
vẫn chưa thể hoạt động với đầy đủ chức năng như tinh trùng thật. Mặc dù vậy,
nghiên cứu này đã xây dựng một "tiêu chuẩn vàng" đối với những nghiên
cứu về tinh trùng nhân tạo sau này - "tiêu chuẩn vàng" dựa trên quá
trình hình thành tinh trùng khá phức tạp được gọi là sự sinh tinh. Sau khi
nghiên cứu của nhóm nghiên cứu Nam Kinh được công bố, 1 trong 3 tác giả của
"tiêu chuẩn vàng" - giáo sư di truyền học John Schimenti - cho
biết: "Tôi thực sự bất ngờ khi có nhiều đồng nghiệp tiến xa đến
vậy trong việc hoàn thành nốt những gì chúng tôi vẫn đang thực hiện".
Quay trở lại với nghiên cứu
mới, các nhà khoa học Trung Quốc khẳng định tế bào tinh trùng của họ vẫn chưa
phải là một tế bào hoàn chỉnh vì chúng không có đuôi và chỉ dừng lại ở mức tiền
tinh trùng, điều này khiến cho chúng không thể bơi như những "phiên bản
thật". Chính vì thế, đội ngũ nghiên cứu đã phải sử dụng phương pháp thụ
tinh trong ống nghiệm để kiểm tra chức năng thụ tinh của "phiên bản nhân
tạo" này.
Nếu muốn tuân theo
"tiêu chuẩn vàng", các nhà khoa học chứng minh được rằng tinh
trùng nhân tạo của họ giữ
lại được những đặc điểm nhất định qua từng giai đoạn phát triển, ví dụ như đầy
đủ số lượng nhiễm sắc thể hoặc có tỷ lệ phần trăm ADN phù hợp với người hiến
tặng. Đây là điều không hề dễ dàng, thậm chí mọi nỗ lực kiểm soát quá trình
phân chia của tế bào xác định giới tính đều thất bại. Thành viên của đội nghiên
cứu, giáo sư Jiahao Sha, cho biết: "Chúng tôi có thể đã trở thành
những người đầu tiên theo dõi quá trình giảm phân ở tế bào tinh trùng một cách
kỹ lưỡng để đáp ứng với "tiêu chuẩn vàng" của vấn đề này".
Để tạo ra tế bào tiền
tinh trùng mang tính đột phá này, các nhà khoa học đã lấy phôi tế bào gốc của
chuột đực và cho chúng tiếp xúc với một loại hóa chất có tên là cykotine để
chuyển các phôi tế bào này thành tế bào mầm nguyên thủy - một dạng tế bào xác
định giới tính của tế bào sinh dục sau này là trứng hay tinh trùng. Sau đó,
chúng được đặt bên cạnh mô tế bào nhân tạo giống với mô tế bào tinh hoàn của
nam giới để chúng tiếp xúc với hormone sinh dục nam testosterone. Từ đó, tế bào
mầm sẽ phát triển thành tế bào tiền tinh trùng như chúng ta đã biết.
Mặc dù mới chỉ thành
công khi thử nghiệm trên chuột, các nhà khoa học hy vọng kỹ thuật này sẽ giúp
hạn chế được những hậu quả của vấn đề vô sinh ở nam giới hiện nay. Ví dụ, chỉ
cần một mô tế bào da của bệnh nhân vô sinh, các bác sỹ có thể phát triển một tế
bào tiền tinh trùng với đầy đủ khả năng thụ tinh như bình thường. Nghiên cứu
này đã được nhiều người đánh giá là một bước tiến lớn đối với các phương pháp
thụ tinh trong ống nghiệm đang trở nên ngày một thông dụng hơn hiện nay, đặc
biệt trong bối cảnh có khoảng 15% số cặp vợ chồng trên thế giới đang rơi vào
tình cảnh không thể có con.
Vấn đề mà đội ngũ nghiên
cứu cũng như những chuyên gia di truyền học khác muốn đào sâu hơn về kỹ thuật
tế bào gốc đó chính là đạo đức. Nếu khoa học có thể tạo ra một cá thể người
hoàn chỉnh chỉ từ mô và tế bào trong phòng thí nghiệm thì xét trên khía cạnh
quan niệm xã hội bao nhiêu người sẽ nhất trí "sản phẩm nhân tạo" này
sẽ có đủ tư cách để được đối xử như một người bình thường? Đây là câu hỏi không
dễ gì trả lời từ phía những nhà hoạt động về vấn đề đạo đức xã hội hay từ phía
những nhà nghiên cứu khoa học, chúng ta chỉ có thể chờ thời gian giải đáp tất
cả.
Tham khảo ScienceAlert
